آبخیز پهنه ایست که وقتی بارندگی اتفاق می افتد جریانهای سطحی و روان ابهای ناشی از بارش به هم می پیوندند و بصورت رودخانه به یک دریا چه و یا دریا و یا سد می ریزند دراین پهنه که از آن بنام حوضه آبخیز یاد می کنیم سطح وسیعی از جنگلها – مراتع – اراضی کشاورزی – مناطق شهری و روستایی و رودخانه – معادن – راهها و...... را دربر میگیرند .
وقتی صحیت از آبخیزداری به میان می آید یعنی مدیریت حوضه آبخیز از دو بعد مدیریت منابع طبیعی و مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع طبیعی : آبخیزداری در این راستا به مطالعه پتانسیلها و قابلیتها – معضلات و مشکلات – عوامل تولید مشکلات( نظیر تولید سیل ، فرسایش ، لغزش ، رسوب و هرگونه تخریب در جنگل ، مرتع و...) و راههای مبارزه و اصلاح آن می پردازد که به این فعالیتها ، عملیات مکانیکی و یا بیو لوژیکی و یا تلفیق این دو عملیات با هم با عنوان بیو مکانیک اطلاق می شود.
مدیریت منابع انسانی : آبخیزداری در این راستا به مطالعه وضعیت اجتماعی و اقتصادی حوضه آبخیز نشینان می پردازد و راههای توسعه و رشد و بهبود وضعیت معیشتی حوضه آبخیز نشینان را بررسی و شناسایی می نماید بطوریکه این فعالیتها اقتصادی و اجتماعی موجب تخریب عرصه های منابع طبیعی نگردد.
این استان از 5 حوزه آبخیزبزرگ بنام گرگانرود –اترک –قره سو-خلیج گرگان – نکارود علیا تشکیل شده است که سطحی در حدود 950000 هکتار از حوزه ها سیلخیز و 680000 هکتار آن سیلگیر می باشد. میزان فرسایش در حوزه های آبخیز غربی در حدود 10-12 تن در هکتار در سال و در حوزه های آبخیز شرقی استان تا 36 تن در هکتار در سال بر آورد می شود. توزیع نایکنواخت زمانی و مکانی ریزش های جوی و در نتیجه روان آبهای سطحی و وقوع سیلهای مکرر طی سالیان اخیر( وقوع 164 مورد سیل دراستان در سال 1370-1387 با خسارت وحدود 203 میلیارد تومان و تلفات جانی 387 نفر )
بالا بودن فرسایش و رسوب در حوزه های آبخیز استان و کاهش عمر مفید سدهاو وقوع787 مورد لغزش در حوزه های آبخیز استان وپدیده خشکسالی که با دوره بازگشت 5/2 سال در استان بوقوع می پیوندد وکاربری نامناسب در اراضی شیبدار حوزه های آبخیز نشانه تخریب بیش از حد عرصه های منابع طبیعی و نیز اجرای عملیات عمرانی غیر اصولی توسط سایر دستگاههای اجرایی می باشد که می بایست با اجرای مطالعات آبخیزداری و اجرای پروژه های آبخیزداری نظیر تراس بندی – سد های گابیونی رسوبگیر – سدهای بتنی کنترل جریان واریزه ای –سدهای خاکی –و نهالکاری مثمره و غیر مثمره در اراضی شیبدار و توسعه زراعت علوفه ای و زراعت چوب و نیز مدیریت جامع و انسجام و یکپارچه سازی فعالیتهای عمرانی وهدفمند کردن فعالیتهای اجرایی علاوه بر بهبود معیشت حوزه آبخیز نشینان ، تخریب عرصه های طبیعی و وقوع پدیده های نظیر سیل و فرسایش و رانش زمین را کاهش داد.